علیرضا ناجی، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
در ارتباط با این جهش هندی ویروس کرونا با علیرضا ناجی، رئیس مرکز ویروس‌شناسی بیمارستان مسیح دانشوری و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت‌وگویی انجام دادیم و او به «فرهیختگان» گفت: «واقعیت این است واریانتی که درحال حاضر به‌عنوان واریانت هندی می‌شناسیم، در بیش از 21 کشور مورد شناسایی قرار گرفته است. تاریخ شیوع و شناسایی آن به نوامبر 2020 برمی‌گردد. اولین سکانس از این ویروس هم در پنج اکتبر 2020 از سوی هندوستان ثبت شد. غیر از هندوستان الان 21 کشور درگیر این ویروس هستند. ابتدا در انگلستان، در آمریکا و باقی کشورها شیوع یافته است. میزان نسبی این ویروس در هر کشوری با کشور دیگر متفاوت است، البته این مطالعات غیردقیق است چون میزان پایش ژنومیک کووید در دنیا از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. بنابراین هرچه بیشتر پایش انجام دهید همان میزان ویروس شناسایی می‌کنید. امری که اهمیت دارد این است که این واریانتی با شیوع بالاست و سوال این است که نگران این ویروس که دو موتاسیون را همزمان دارد، باید باشیم یا خیر. در این ویروس 13 موتاسیون شناسایی شده است که واژه دوموتاسیونه به دلیل وجود همزمان دو موتاسیون به آن اطلاق می‌شود. البته به نظر من این واژه دقیقی نیست. چون موتاسیون‌های دیگری هم در این ویروس وجود دارند که می‌توان آن را سه موتاسیونه هم بیان کرد. به‌هرحال این ویروس موتاسیون‌هایی در خود جا داده است که قبلا هم در سایر واریانت‌های دیگر هم دیده شده که خصوصیت ایمن‌گریز داشتند و از سیستم ایمنی فرار می‌کردند. یکی از موتاسیون‌ها در این واریانت دیده می‌شود. در واریانت‌های دیگر جهانی شبیه آن دیده شده است. اطلاعات درخصوص موتاسیون قبلی زیاد است و اینکه این واریانت چه خصوصیات ایمن‌گریز دارد یا خیر، اطلاعات محدود است اما مطالعات خیلی کمی که درباره آن صورت گرفته نشان می‌دهد خصوصیات مقاومت و خنثی شدن کمتر درمقابل سرم‌های نقاهت از بیمارانی که از بیماری کووید بهبود یافته بودند، کاهش خنثی‌سازی دارد یعنی در‌واقع نسبت به واکسن‌ها و ایمنی مقاومت دارند. این درباره یکی از موتاسیون‌هاست. موتاسیون دیگر در ویروس کالیفرنیا دیده شد و گسترش زیادی در آمریکا یافت. این هم موتاسیونی است که در ارتباط با کاهش خنثی شدن ویروس در برابر سرم‌ها و آنتی‌بادی‌ها مطرح می‌شود. نهایتا موتاسیون دیگر نیز در واریانت جدید وجود دارد که دو مدل از این واریانت را قبلا در واریانت‌هایی همچون بریتانیایی دیده بودیم. این موتاسیون برشی در پروتئین اسپایپ می‌زند و باعث می‌شود انتقال ویروس راحت‌تر انجام گیرد یعنی بهبود ورود ویروس به سلول را ایجاد می‌کند. البته باید بیشتر روی این واریانت‌ها و خصوصیت‌های آنها و تغییرات بیولوژیکی که موتاسیون‌ها می‌دهند تحقیق و مطالعه داشته باشیم. تا اینجا می‌توان بیان کرد این ویروس با توجه به گسترش جهانی که دارد، ویروسی است که انتقال‌پذیری آن بیشتر است و طبق آمار 20-10 درصد افزایش می‌یابد و با توجه به این موتاسیون‌هایی که عنوان کردیم به نظر می‌رسد درمقابل واکسن و ایمنی طبیعی عفونت مقاومت دارد. آمارها نیز حدود 50 درصد کاهش مقاومت واکسن را نشان می‌دهند. اینها به ما گوشزد می‌کند با واریانت نسبتا خطرناکی روبه‌رو هستیم.»
سرایت، بیماری و مرگ‌ومیر بالاتر چیزهایی است که از کرونای هندی می‌دانیم
ناجی ادامه داد: «در هندوستان پیک بدی درحال حاضر شاهد هستیم که وضعیت بسیار وخیمی ایجاد کرده است. اینکه این وضعیت جدید هندوستان کاملا مربوط به این واریانت است یا به رفتارهای انسان‌ها برمی‌گردد مشخص نیست. کاملا نمی‌توان گفت واریانت به تنهایی این کار را انجام می‌دهد اما با توجه به گستردگی زیاد و اینکه بیش از 70 درصد واریانت‌هایی که از طریق هندوستان گزارش می‌شوند مربوط به این واریانت است، می‌توان گفت این واریانت نقش مهمی را در این پیک بالا و بزرگ ویروس کووید در هندوستان بازی می‌کند، به غیر از اینکه شاهد هستیم گسترش جهانی زیادی در انگلستان، آمریکا، ژاپن و... دارد. یعنی 21 کشور این ویروس را دارند، بنابراین با ویروسی مواجه هستیم که احتمال انتقال آن بسیار ساده‌تر است و توانسته خود را بیشتر پخش کند. درخصوص بیماری‌زایی هم عنوان شده بیماری وخیم‌تری را نشان می‌دهد، کشتار بیشتری هم دارد اما من باز می‌گویم باید صبر کنیم. درمورد واریانت بریتانیایی وقتی صحبت می‌کردیم، می‌گفتند غیر از اینکه انتقال سریعی دارد، بیماری شدیدتری می‌دهد و مرگ‌ومیر هم بالاتر است. این برای گزارش‌های اولیه از واریانت بریتانیایی بود ولی بعدها وقتی مطالعات جدید انجام شد، گفته شد سرعت انتقال بالاست، سیر بیماری سریع‌تر به سمت فاز التهابی است اما مرگ‌ومیر آن بالاتر نیست. من فکر می‌کنم اینها به این برمی‌گردد که ابتدا با این واریانت‌ها برخورد می‌کنیم و می‌توان گفت سورپرایز می‌شویم، ممکن است اوایل این اتفاق بیفتد ولی بعدها تجربه ما بالاتر می‌رود و می‌فهمیم باید چطور با آن برخورد کنیم و با تجربه بالاتر می‌توان ویروس را کنترل کنیم و مرگ‌ومیر را کاهش دهیم ولی در هر صورت آنچه می‌بینیم گسترش جهانی بیشتر، بیماری بدتر و مرگ‌ومیر بالاتر و مقاومت درمقابل ایمنی دارد.»
منطقا ما هم کرونای هندی را خواهیم داشت
این عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در پایان افزود: «یک امر کلی درمورد کووید داریم که قانون کووید قانون ویروس است و این قانون در کشوری با کشوری دیگر متفاوت نمی‌شود. قانون مبارزه با آن هم قانون مبارزه با آن در کشورهایی است که پیشرفت‌های زیادی در برابر کووید داشتند، همانند ونزوئلا، چین، کره جنوبی، تایوان و... . به همین دلیل علی‌رغم وجود یا نبود واریانت‌ها راه کنترل آنها متفاوت نیست. راه کنترل آنها همان اصول‌ها و محورهای اولیه است که ما شاهد هستیم یعنی بهبود بهداشت اجتماعی، پیدا کردن حداکثر موارد آلوده، درمان کردن و واکسیناسیون. این موضوع چیزی را از ما کم نمی‌کند که روش خاص دیگری را به‌کار ببریم. آنهایی که موفق در کنترل هستند این موارد و این چیزها را رعایت کردند اما کسانی که موفق نشدند همانند کشور ما هیچ‌گاه رعایت نکردند. به همین دلیل فراتر از اینکه واریانت‌ها را داریم یا خیر، باید آن کار اولیه و اصول اولیه علمی را انجام دهیم. همین واریانت‌هایی که ایجاد می‌شوند حاصل عدم تمکین ما از روش‌های علمی است که موجب چرخش زیاد ویروس در جامعه می‌شود و این موضوع باعث می‌شود ویروس بچرخد و موتاسیون‌ها به وجود بیایند و واریانت‌ها ایجاد شوند. الان چندین ماه است درباره این موضوع صحبت می‌شود؛ از نوامبر سال گذشته این واریانت‌ها را شاهد بودیم و در یکی، دو ماه اخیر بیشتر درباره آن می‌شنویم. کاملا مشخص است باید چه کار کرد، باید رفت‌و آمدها را به آن کشورها کم کرد، باید کنترل‌ها را بیشتر کرد. متاسفانه در این موضوع و خیلی از موارد دیگر شاهد هستیم کاستی در کار ما وجود دارد، معطل می‌کنیم، دیر تصمیم می‌گیریم، وقتی تصمیم می‌گیریم بد اجرا می‌کنیم. اینها مواردی است که در مبارزه با کووید تکرار می‌شود و تنها مربوط به موارد اخیر نیست. اینکه در ایران این واریانت‌ها را داریم یا خیر من نمی‌توانم تایید یا رد کنم چون کار پایش ژنتیکی را انجام نمی‌دهیم. کشورهایی که این واریانت‌ها را گزارش می‌کنند به دلیل پایش‌های ژنتیکی خوب و مناسبی است که انجام می‌دهند اما منطقا اگر واریانتی در منطقه ما پخش می‌شود، ما هم این واریانت‌ها را خواهیم داشت.»
مطالب پیشنهادی
